माघ १५ गते,काठमाण्डौं -मौलिक रूपमा, डीपफेक एक भिडियो हो जसमा कृत्रिम बुद्धिमत्ता प्रविधिको प्रयोग गरेर एक व्यक्तिको समानता अर्कोको लागि प्रतिस्थापित गरिन्छ। “डीपफेक” शब्द “गहिरो शिक्षा” र “नक्कली” शब्दहरू संयोजन गरेर आएको हो। प्रविधिको प्रगतिको रूपमा बढ्दो रूपमा विश्वस्त डीपफेक उदाहरणहरू उत्पादन भइरहेका छन्। आजकल, यी सिर्जनाहरूमा दोषहरू पत्ता लगाउन गाह्रो हुँदै गइरहेको छ।
हालैका वर्षहरूमा, डीपफेक टेक्नोलोजी द्रुत रूपमा विकसित भएको छ, यसले तथ्य र काल्पनिक बीच फरक छुट्याउन गाह्रो बनाएको छ। यी आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) ले जेनेरेट गरिएका भिडियोहरू मध्ये कुन वास्तविक हो र कुन होइन भन्न गाह्रो भइरहेको छ।
डीपफेकहरू पहिलो पटक देखा परेदेखि नै उल्लेखनीय रूपमा उन्नत भएका छन्। हलिउडले विगतमा वास्तविक वा काल्पनिक कलाकारहरूको विशेषताहरू सुपरइम्पोज गर्न जटिल र महँगो प्रविधिको प्रयोग गर्यो। यद्यपि,” फेकएप” र “डिप फेस ल्याब” जस्ता प्रयोगकर्ता-अनुकूल सफ्टवेयर उपकरणहरूका कारण डीपफेक प्रविधि धेरै व्यापक रूपमा उपलब्ध भएको छ। नक्कली सामग्री एक एल्गोरिदम द्वारा सिर्जना गरिएको छ, र यसको अर्को द्वारा अपग्रेड गरिएको छ। संश्लेषण इन्जिनले यस प्रक्रियाको परिणाम स्वरूप थप जीवन्त डिपफेकहरू उत्पादन गर्न ज्ञान प्राप्त गरेका छन्।
डीपफेकको विश्वासयोग्य दृश्य परिवर्तनहरूले दर्शकहरूलाई मोहित पारेको छ। दर्शकहरूलाई चकित पार्ने र रमाइलो गर्नुको अतिरिक्त, डीपफेकको यी शीर्ष उदाहरणहरूले डिजिटल सामग्रीको अखण्डता सम्बन्धी प्रश्नहरू पनि खडा गर्दछ।
साइटहरूमा एअाई-उत्पन्न फोटोहरूको प्रसारले वास्तविक र नक्कली बीचको भिन्नतालाई अझ गाह्रो बनाउँछ। यी तस्विरहरूको सम्भावित दुरुपयोगले समाचार रिपोर्टिङको सत्यता, गलत जानकारीको प्रसार, र भिजुअल सामग्रीमा जनताको विश्वासको बारेमा चिन्ता ल्याएको छ। >उद्योगले वाटरमार्किङ प्रविधिहरू प्रयोग गरेर, लेबलिङ मापदण्डहरू लागू गरेर, र पारदर्शितालाई प्रोत्साहन गरेर दृश्य सामग्रीको शुद्धता र निर्भरतालाई उल्लेखनीय रूपमा बचत गर्न सक्छ। सँगै काम गर्दा कृत्रिम बुद्धिमत्ता-उत्पन्न दृश्यहरूमा वास्तविकता र काल्पनिक मिश्रणको खतराहरू मात्र कम गर्न सकिन्छ।
डिपफेक कारण सबै क्षेत्र लाई आफ्नो वास्तविकता र स्वामित्व कायम गर्न जटिल बनाइदिएको छ। डिपफेक को प्रयोगले समाजमा स्थापित व्यक्तिहरूको चरित्र हत्या गर्ने हिंसा भड्काउने जस्ता गतिविधि तिब्र रुपमा हुने सम्भावना रहेकाले हरेक राज्यलाई सुरक्षा चुनौतीहरू श्रृजना गरिदिएको छ । यी समस्याहरू समाधान गर्न र डिजिटल वातावरणमा छविहरूको वैधताको ग्यारेन्टी गर्न कडा नियमहरू, उद्योगको सहयोग, र प्राविधिक विकासहरू आवश्यक छन्।
लेखक : नरेन्द्र पाण्डे