इजरायल र हिजबुल्लाह लेबनान युद्धविराम सम्झौताको नजिक

• Nepali Media Network
• २०८१ मंसिर ११ गते, मंगलवार ०५:४४
• • अन्तरराष्ट्रिय

मंसिर ११ गते,काठमाडौँ -इजरायल र लेबनान युद्धविराम सम्झौताको नजिक रहेको देखिन्छ, इजरायली मन्त्रिपरिषद्ले यसबारे छलफल गर्न मंगलबार बैठक गर्ने तय भएको छ, इजरायली र अमेरिकी अधिकारीहरूले भने।

इजरायल र इरान समर्थित लेबनानी मिलिशिया हिजबुल्लाहबीचको लडाइ अन्त्य गर्न ६० दिनको युद्धविरामको प्रस्ताव गरिएको छ ।

यसले दक्षिणी लेबनानबाट इजरायली सेना फिर्ता लिने र यस क्षेत्रमा हिजबुल्लाहको उपस्थितिको अन्त्य समावेश गर्ने भनिएको छ।

अमेरिकाको राष्ट्रिय सुरक्षा परिषद्का प्रवक्ता जोन किर्बीले भने, “हामी विश्वास गर्छौं कि हामी यो बिन्दुमा पुगेका छौं जहाँ हामी नजिक छौं।” तर उनले थपे, “हामी अझै त्यहाँ सहमतिमा पुगेका छैनौं।”

अमेरिका र फ्रान्स – लेबनानको दीर्घकालीन सहयोगी – युद्धविरामको खोजीमा संलग्न छन्। यो अक्सर भनिन्छ कि सबैभन्दा अँध्यारो घडी बिहान हुनु अघि हो।

इजरायल र हिजबुल्लाह बीचको आगोको/आक्रोस आदानप्रदानमा तीव्रता आएको छ, जसरी दुई पक्षहरू सम्झौताको अन्तिम विवरणमा झगडा गर्छन्।

आइतवार लेबनानबाट इजरायलमा लगभग २५० वटा प्रक्षेपणहरू गरेको छ, जसमा धेरैजसो रोकिएको थियो, जबकि इजरायली वायुसेनाले बेरुत र अन्य ठाउँहरूमा संदिग्ध हिजबुल्लाह स्थानहरू र हतियार भण्डारहरूमा हवाई आक्रमणहरू जारी राखेको छ।

यो सम्झौताले इजरायल र हिजबुल्लाहले खाली गरेको क्षेत्रमा लेबनानी सेनाको उपस्थितिमा वृद्धि समावेश गर्दछ, एक पश्चिमी कूटनीतिज्ञका अनुसार जसले नाम न छाप्ने सर्तमा बोलेका थिए।

इजरायलका प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुले “सैद्धान्तिक रूपमा” सम्झौतामा सहमत भएको बताइन्छ र लेबनानी संसदका उपसभामुख इलियास बो साबले रोयटर्सलाई उद्धृत गर्दै भने कि युद्धविराममा अब “कुनै गम्भीर अवरोधहरू” छैनन्।

एउटा प्रमुख मिलन बिन्दु – जसले युद्धविरामको अनुगमन गर्ने – समाधान गरिएको थियो, उनले भने, फ्रान्स सहितको सदस्यको रूपमा र अमेरिकाको अध्यक्षतामा पाँच-देशीय समिति गठन भएको थियो।

लेबनानमा फर्कने र हिजबुल्लाह लिटानी नदीको दक्षिणी लेबनानमा फर्किँदैछ वा इजरायलमा आक्रमण गर्ने तयारी गरिरहेको छ भन्ने विश्वास गरेमा लेबनानमा फर्कने र जुनसुकै सैन्य कारबाही गर्ने आफ्नो अधिकारमा इजरायलको जिद्दी रहेको छ।

आन्दोलनको यो स्वतन्त्रता हिजबुल्लाह र लेबनानी सरकार दुबैलाई मन नपर्ने थियो तर अमेरिकी राजदूत आमोस होचस्टेनले यो स्पष्ट गरेको विश्वास गरिन्छ, उनले दुई देशहरू बीचको टसलले गर्दा यो युद्धविराम सम्झौतामा समय लागेको थियो।

लेबनानमा रहेको संयुक्त राष्ट्र अन्तरिम बल (युनिफिल) र लेबनानी सेना दुवैको तुलनात्मक कमजोरीलाई ध्यानमा राख्दै युद्धविराम कसरी लागू हुन्छ भन्ने चिन्ताहरू कम भएको देखिन्छ। तर त्यहाँ घरेलु इजरायली कारक छ।

कट्टर दक्षिणपन्थी राष्ट्रिय सुरक्षा मन्त्री इटामार बेन गभिरले सामाजिक सञ्जालमा युद्धविराम सम्झौताको विरोध गर्दै यसलाई “गम्भीर गल्ती” भनेका छन्। उनले भने कि अब, हिजबुल्लाह सैन्य रूपमा पछाडि खुट्टामा रहेको, यसलाई नष्ट गर्ने “ऐतिहासिक अवसर” थियो।

गत वर्ष अक्टोबर ८ मा गाजामा हमासको समर्थनमा हिजबुल्लाहले इजरायलमा रकेट प्रहार गरेपछि युद्ध सुरु भएको थियो।

हिजबुल्लाह विरुद्धको युद्धमा इजरायलको घोषित लक्ष्य – जुन सेप्टेम्बरमा तीव्र भयो – समूहको आक्रमणको कारण उत्तरी इजरायलका समुदायहरूबाट विस्थापित भएका करिब ६०,००० बासिन्दाहरूलाई फिर्ता गर्न अनुमति दिनु हो।

त्यसपछि यसले मिलिशिया विरुद्ध ठूलो आक्रमण सुरु गर्‍यो, यसको धेरैजसो पूर्वाधार र हतियारहरू नष्ट गर्‍यो र यसका नेता हसन नसरल्लाह र अन्य वरिष्ठ व्यक्तिहरूलाई मार्यो।

लेबनानी अधिकारीहरूले भनेका छन् कि कुनै पनि युद्धविराम सम्झौता संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद् प्रस्ताव १७०१ को सर्तहरूमा सीमित हुनुपर्छ, जसले हिजबुल्लाह र इजरायल बीच २००६ युद्ध समाप्त गर्यो। प्रस्तावमा लेबनान र इजरायल बीचको अनौपचारिक सिमाना – र इजरायलसँगको सीमाबाट करिब ३०किमि (२० माईल) टाढा रहेको ब्लू लाइन – र लिटानी नदी बीचको क्षेत्रहरूमा हिजबुल्लाहका लडाकुहरू र हतियारहरू फिर्ता गर्ने समावेश छ।

इजरायल भन्छ कि यसलाई कहिल्यै पूर्ण रूपमा सम्मान गरिएको छैन, जबकि लेबनानले इजरायली उल्लङ्घनमा लेबनानी क्षेत्रमा सैन्य उडानहरू समावेश गरेको छ। लेबनानमा, अक्टोबर २०२३ यता ३,७५० भन्दा बढी मानिसहरू मारिएका छन् र कम्तिमा १५,७०० घाइते भएका छन्, लेबनानी अधिकारीहरूका अनुसार १० लाख भन्दा बढी आफ्नो घर छोडन बाध्य छन्।

उत्तरी र मध्य इजरायलमा हिजबुल्लाहको आइतवार आक्रमणमा धेरै व्यक्तिहरू घाइते भएका छन् र भवनहरू क्षतिग्रस्त भएका छन्, तिनीहरूमध्ये केही तेल अवीव नजिकै छन्, इजरायलको प्रहरीले भने।

शनिबार मध्य बेरुतमा इजरायली हवाई हमलापछि आक्रमणहरू भएका थिए, जसमा लेबनानको स्वास्थ्य मन्त्रालयले २९ जनाको मृत्यु भएको जनाएको छ। समाचार एजेन्सी एएफपीका अनुसार इजरायली हवाई आक्रमणमा कम्तीमा ३१ जनाको मृत्यु भएको लेबनानको स्वास्थ्य मन्त्रालयले बताएको साथमा सोमबार पनि शत्रुता जारी रह्यो।

इजरायलले बेरुतको दक्षिणी उपनगरहरूमा धेरै आक्रमणहरू पनि गर्‍यो र भन्यो कि उसले हिजबुल्लाहसँग जोडिएका भवनहरूलाई निशाना बनाएको थियो। बीबीसीको सहयोगमा