आँसु,आशा र डरको बिचमा बेलायतले आफैँ मर्ने विधेयक पारित गरेको थियो

• Nepali Media Network
• २०८१ मंसिर १५ गते, शनिबार १३:३६
• • अन्तरराष्ट्रिय

मङ्सिर १५ गते,काठमाडौं-शुक्रबार,हप्ताको भयंकर र भावुक बहस पछि, सांसदहरूले आफ्नो जीवन समाप्त गर्न मद्दत खोज्नको लागि छ महिना भित्र मर्ने अपेक्षा गरिएको घातक बिरामी वयस्कहरूलाई अनुमति दिने विधेयकको औपचारिक छानबिन सुरु गरे।

यो आँसु, आशा, राहत र डरको दिन थियो। यो संसद भित्र र बाहिर कसरी प्रकट भयो – र कसरी लेबर सांसद किम लीडबिटरले उनको प्रस्तावित कानूनको लागि ऐतिहासिक जित हासिल गरिन् भन्ने कुरा उल्लेख गरिएको छ ।

बिहानको नौ बजिसकेको छ । सांसदहरुको बहस सुरु भइसकेको छैन तर दुवै पक्षका प्रचारकहरु संसद भवनबाहिर भेला भइरहेका छन् । लिडबिटरको विधेयकको पक्षमा रहेकाहरू संसद स्क्वायरको पश्चिम तर्फ, कार्यकर्ता मिलिसेन्ट फाउसेटको प्रतिमामा छन्।

यो गुलाबी टोपी र गुलाबी जम्परहरूको समुद्र हो, डिग्निटी इन डाइङ समूहद्वारा प्रदान गरिएको। अमान्डा, जसको उपनाम हामीले हाम्रा अन्य अन्तर्वार्ता लिनेहरू जस्तै प्रयोग गर्दैनौं, ब्राइटनबाट यहाँ आउन आएकी छिन्। उनले आफ्नो जीवनको अन्तिम चरणहरूमा मानिसहरूको हेरचाह गरेकी छिन्, जसमा क्यान्सर भएको एक साथी पनि छ। उनी आफ्नो साथीलाई “अहिले मलाई मार्नुहोस्, मलाई मार्नुहोस्” भनेर बिन्ती गरेको सम्झन्छिन्।

“कसैको लागि आफ्ना प्रियजनहरूले भनेको सुन्नु यो डरलाग्दो कुरा हो।” सुए भनिने अर्को महिला यहाँ छिन्, उनी पनि गुलाबी टोपी लगाएकी छन्। “मलाई लाग्छ यो एक महत्वपूर्ण दिन हुन सक्छ,” उनी भन्छिन्।

कुनाको वरिपरि, कलेज ग्रीनमा एक मिनेट भन्दा कम पैदल टाढा, बिलको विरोध गर्नेहरू पनि भेला हुन्छन्। तिनीहरू एक गम्भीर न्यायाधीशको १० फिट-अग्लो कठपुतलीसँग जोडिएका छन्, एउटा विशाल सिरिन्ज समात्छन् र हावामा निन्दा गर्ने औंला देखाउँछन्। “बिरामीलाई होइन, बिल मार्नुहोस्,” तिनीहरूले नारा लगाए।

हन्ना अलिकति पछाडि फर्किइन्, लेमन मेरिन्गु पाई-फ्लेभर भ्यापमा हेर्दै र पफ गर्दै। उनी डराउँछिन् कि विधेयकले अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूलाई हेर्ने दृष्टिकोण परिवर्तन गर्नेछ तर आफ्नो बुबाको बारेमा पनि सोचिरहेकी छिन्। “उहाँलाई छ महिना दिइएको थियो तर चार वर्षसम्म बाँच्न सक्नुभयो,” उनी भन्छिन्। “ती चार वर्ष बाँचेको मतलब उसले आफ्ना नातिनातिनाहरूलाई भेट्न सक्षम हुनुभएको थियो।”

दुवै प्रदर्शनमा लगभग सबैको व्यक्तिगत कथा छ; शुक्रबार वेस्टमिन्स्टरमा हुनुको व्यक्तिगत कारण। जेनले आफ्नो अन्तिम वर्षहरूमा आमाको हेरचाह गरे। उनी भन्छिन् कि समय गाह्रो थियो तर उनको लागि “धेरै बहुमूल्य” थियो। उनी सोच्छिन् कि बिलले उनको आमा जस्ता मानिसहरूलाई सहयोगी मृत्युको लागि सोध्न धकेल्नेछ। “मलाई थाहा छ यी कुराहरूको निर्णयमा न्यायाधीश संलग्न हुनेछन् तर उनीहरूले कसैको आत्मामा के छ भनेर कसरी भन्न सक्छन्?” उनी भन्छिन्। “कसैले आफ्नो मुखले भन्न सक्छ कि उनी मर्न चाहन्छन्, तर न्यायाधीशले कसरी थाहा पाउनेछन् कि वास्तवमा उनीहरूको टाउको भित्र के भइरहेको छ।”

यसैबीच, संसद भित्र, हप्ताको छलफल पछि, लेबर सांसद किम लीडबिटरले आफ्नो विधेयकको बहस खोल्छिन्। लीडबीटर स्पेन भ्यालीका लागि सांसद हुन्, जुन क्षेत्र पहिले उनको बहिनी जो कोक्सले प्रतिनिधित्व गरेको थियो, जसलाई २०१६ मा हत्या गरिएको थियो।

वातावरण सामान्यतया चिन्तनशील, विचारशील र सम्मानजनक छ, तर संसद बाहिरको मिजास झगडा हुन थालेको छ। दुवै पक्षले धेरैजसो आ–आफ्नो क्षेत्रमा राखेका छन् तर संसदको गेटमा केही प्रचारकबीच झडप हुन थालेको छ । एउटी महिला, सहयोगी मृत्युको पक्षमा, आफ्नो बुबा अझै जीवित तर मर्ने र पीडामा रहेको पीडादायी तस्बिरहरू समात्छिन्। उनले संसद र त्यसपछि तस्बिरहरूलाई औंल्याइन्। “म त्यहाँ कोहीले मलाई यो किन ठीक छ भनी बताउन चाहन्छु,” उनी भन्छिन्।

नजिकै एक महिलाले बिलको विरोध गर्दै प्लेकार्ड बोकेकी छिन्। यसमा यस्तो लेखिएको छ: “एनएचएस: यो चिहानको पालना हो, पुरानो, असुविधाजनक वा महँगो सम्म होइन।” “तपाईको चिन्ह आपत्तिजनक छ,” दोस्रोमा पहिलो महिला चिच्याउनुहुन्छ। “के तिमी मलाई मेरो बुबाको वास्ता गर्दिन भनेर भन्छौ?” केही कदम टाढा, अर्को महिला बाक्लो स्कार्फमा बेरिएकी छिन् र ऊनी टोपीले तल तानेको उनको अनुहारको सानो भाग मात्र देखिन्छ। उनले बिलको विरोध गर्दै आफ्नै प्लेकार्ड समातिन् र हल्का नीलो मालाको हार औंलामा राखिन्। “तिमीले कति मान्छे मरेको देख्यौ,” छेउबाट गुज्रिरहेको एक व्यक्तिले उनलाई सोधे।

कोलाहल र नाटकबाट टाढा, डेनिसले जाडोको सूर्यको किरणको अन्तिम बाँकी प्याचहरू मध्ये एकमा न्यानो राख्दै सिगरेट घुमाउँदै हुनुहुन्छ। उनले उत्तरी इङ्गल्याण्डबाट यात्रा गरेकी छिन्। घामलाई औंल्याएर उनी भन्छिन्: “यो राम्रो विचार हो, हामीले म्यानचेस्टरमा ती मध्ये एक पाउन आवश्यक छ।” डेनिस बिलको कडा विरोधमा छन् तर अझै पनि सांसदहरूप्रति सहानुभूति छ।

“म तिनीहरू बन्न चाहन्न,” उनी भन्छिन्। “उनीहरूले जे गरे पनि, कोही धेरै दुखी हुनेछन् भने।” लन्डनका लाल, सहमत छन्। “मलाई लाग्छ, म विश्वास गर्छु कि यस बारे कुरा गरिरहने सबै दयालु हुन चाहन्छन् र मानिसहरूले दुःख नपरोस् भन्ने चाहन्छन्,” उनी भन्छिन्। “त्यो साझा आधार हो।” हाउस अफ कमन्समा फेरि बहस चलिरहेको छ। कन्जरभेटिभ सांसद किट माल्थहाउसले अरूको सुझावको बिरूद्ध तर्क गरे कि बिलको विरोध गर्नु पर्छ किनभने यसले एनएचएस र अदालतहरूमा बोझ राख्छ।

“के तपाई मलाई गम्भीरताका साथ भन्दै हुनुहुन्छ कि मेरो मृत्यु, मेरो पीडा, एनएचएस को लागि समयको लागि धेरै छ?” उनी भन्छन्। “त्यो कि म आफ्नै मल बान्तामा डुब्नु पर्छ किनभने यो न्यायकर्ताहरूलाई सामना गर्न धेरै झन्झट छ?” एक लेबर सांसदले बहसको क्रममा विधेयकको पक्षमा मतदान गर्ने निर्णय गर्छन्।

“किट माल्टहाउस धेरै शक्तिशाली थियो,” तिनीहरू भन्छन्। “म पछिको चरणमा यसको विरोध गर्ने अधिकार सुरक्षित गर्दछु र म वास्तवमै यसको मतलब राख्छु।” तिनीहरू थप्छन् कि धेरै सांसदहरूले पछि आफ्नो दिमाग परिवर्तन गर्न सक्छन् यदि “सुरक्षा पर्याप्त बलियो छैन”।

बहस दिउँसो २:१५ बजे समाप्त हुन्छ र सांसदहरू मतदान गर्न कक्षबाट बाहिरिन्छन्। ‘ए’ लबीको एउटा प्रवेशद्वारको छेउमा सरकारी बेन्चहरूमा लीडबीटर बस्छन् र डगमगाउने सांसदहरूलाई प्रोत्साहनका अन्तिम शब्दहरू दिन्छन्। उनले सलिसिटर जनरल सारा स्याकम्यान र अपाङ्गता अभियानकर्ता मारी टिडबललाई अँगालेकी छिन् जसले बहसको क्रममा खुलासा गरे कि उनी लामो समयसम्म प्रतिबिम्ब पछि कानूनलाई समर्थन गर्दै थिए।

सर केयर स्टारर वेल्श सेक्रेटरी जो स्टीभेन्स र उनको संसदीय निजी सचिव क्रिस वार्डको साथमा चेम्बरमा आइपुगे, जसलाई दुबैले पक्षमा मतदान गरे। उहाँ विपक्षी बेन्चहरूमा जानुहुन्छ र सुधारको निगेल फराजसँग लामो र न्यानो कुराकानी गर्नको लागि।

तिनीहरू पछि कन्जरभेटिभ दिग्गज डेभिड डेभिससँग जोडिएका छन्। ‘ए’ लबी मार्फत दाखिला गर्ने सांसदहरूलाई मतदानको अन्त्यमा आफूले जितेको थाहा हुन्छ। अपेक्षाकृत भर्खरको नवीनताको लागि धन्यवाद, स्क्रिन वास्तविक समयमा त्यसरी मतदान गर्ने व्यक्तिहरूको संख्यासँग अद्यावधिक हुन्छ। नतिजा घोषणा गर्न टेलरहरू आएपछि कमन्समा पूर्ण मौनता छाएको छ । हाउस अफ कमन्सका नेता लुसी पावेलले लीडबिटरको बिल पारित भएको संकेत गर्न सही पक्षमा उभिन सारा ओवेनलाई ‘ए’ टेलरहरू मध्ये एकलाई धक्का दिनु पर्छ।
बहस अघि, सर केयरले आफूले कसरी मतदान गर्ने भन्ने कुरा भनेनन्, यद्यपि त्यहाँ एक धारणा थियो, उनको विगतको रेकर्डलाई ध्यानमा राख्दै, उनी पक्षमा हुनेछन्। विधेयकको विरोध गर्ने लेबर सांसद भन्छन् कि यो उनको पार्टीका केही सदस्यहरूले कसरी मतदान गरे भन्ने कुरामा कारक हुन्थ्यो। “तपाईले प्रधानमन्त्रीलाई उहाँको डिभिजन लबीमा पछ्याउने शक्तिलाई कम आँकलन गर्न सक्नुहुन्न, यो स्वतन्त्र भोट भए पनि,” तिनीहरू भन्छन्।

“र धेरै मानिसहरूले हावा समग्रमा कुन दिशामा बगिरहेको छ भनेर हेर्न हेरिरहेका थिए।”
समर्थक क्याम्पमा संसदबाहिर सबैजना नतिजाको पर्खाइमा फोनमा टाँसिएका छन् । समय ढिलाइको मतलब केहिले अरु भन्दा पहिले समाचार प्राप्त गर्दछ। एक शान्त लहर ठूलो गर्जनमा बढ्छ। समर्थकहरू बीच ठूलो मुस्कान र लामो अँगालो आदानप्रदान हुन्छ। केटी भन्छिन्, “म भर्खरै चकनाचुर भएँ। अरूले मृतक आफन्तहरूको बारेमा सोचिरहेका छन्। केट भन्छिन्, “हजुरआमाले हाम्रो लागि जरा गाडिरहनुभएको छ।” “उनी अरूले आफूले गरेको जस्तो दुःख भोग्न चाहँदैनन्।” आयोनाकी आमा १३ वर्षको हुँदा बित्नुभयो। “उहाँले चाहेको मृत्यु थिएन,” उनी भन्छिन्, शुक्रबारको नतिजामा उनकी आमालाई धेरै गर्व हुने थियो। त्यहाँ आनन्द छ तर राहत पनि छ, साथै यो लामो संसदीय प्रक्रियाको पहिलो चरण हो भन्ने बुझाइ पनि छ। केटीले यो पनि भन्छिन् कि बिलको बारेमा जनताको चिन्तालाई सम्बोधन गर्ने प्रयास गर्न आवश्यक छ।

अभियानकर्ताहरूले उत्सव मनाउँदै गर्दा, सेन्ट मार्गरेट चर्चको घण्टी बज्न थाल्छ। भोटसँग यसको कुनै सरोकार छैन, पक्कै पनि। एक जोडीले भर्खरै विवाह गरेका छन् र चर्च छोड्दै छन्। तर प्रो-क्याम्पको लागि, यो प्रतीकात्मक महसुस हुन्छ, र तिनीहरू प्रत्येक घण्टीको साथमा खुशी हुन्छन्। संसद स्क्वायरको अर्को छेउमा अन्ना एक्लै उभिरहेकी छन् । उनको आँखा आँसुले भरिएको छ र उनी बोल्न संघर्ष गर्दैछिन्।

उनी भन्छिन्, ‘आज एउटा रेखा पार गरेको जस्तो लाग्छ । जेन क्षेत्र छोड्दै छ। उनी आफ्नी छोरीलाई भेट्न जान्छिन् र अन्ना भन्दा अलि बढी उत्साहित महसुस गर्छिन्। “यो दु: खी छ, तर हामीले डराएको जस्तो खराब छैन – २७० सांसदहरूले यसको विपक्षमा मतदान गरे,” उनी भन्छिन्। “त्यहाँ केही प्रतिरोध थियो।”

म्याथ्यू अझै कलेज ग्रीनमा हुनुहुन्छ। कुराकानी गर्न ट्याब्लेट कम्प्यूटर प्रयोग गर्दै, उनी भन्छन् कि उनी गम्भीर अपाङ्गता भएका अन्य बालबालिकाको बारेमा सोचिरहेका छन्। “मेरो साथीहरू अरू कोही जत्तिकै बाँच्न योग्य छन्,” उनी भन्छन्। “बिस्तारै मेरो जोखिम अवमूल्यन भएको जस्तै जीवन बिताउँछ। बिलले धेरै खतरनाक ढोका खोल्छ।” उनी बोल्दै गर्दा, भ्यानहरू आइपुगेका छन् र अभियानका टुक्राहरू उनको वरिपरि प्याक गरिँदै छन्। १० फिटको कठपुतली न्यायाधीश भुइँमा टुक्राटुक्रा परेको छ, उसको औंला आकाशतिर औंल्याइरहेको छ। बीबीसीको सहयोगमा